Bạn thường nghe nói về các dịch vụ VPN như ExpressVPN, NordVPN, HMA, Windscribe… Vậy VPN là gì? Tại sao nó có thể giúp thay đổi vị trí, truy cập nội dung bị chặn hay bảo vệ dữ liệu trực tuyến?
Nói một cách đơn giản, VPN là một dịch vụ trung gian với ba tác dụng chính:
- Ẩn danh, Fake IP Address
- Mã hóa đường truyền, tăng cường bảo mật
- Tăng tốc độ mạng khi bị đứt cáp (đặc biệt tại Việt Nam)
1. Ẩn danh, Fake IP Address
Bạn có thể đã nghe về việc “fake IP” hoặc “giả lập vị trí” – đây chính là một trong những chức năng quan trọng của VPN. Khi bạn kết nối internet thông qua VPN, địa chỉ IP của bạn sẽ bị ẩn đi và thay thế bằng địa chỉ IP của máy chủ VPN.
VPN giúp bạn che giấu vị trí thật của mình bằng cách truyền dữ liệu thông qua một máy chủ trung gian. Điều này có nhiều ứng dụng thực tế, chẳng hạn như:
- Giả lập vị trí địa lý: Các website, mạng xã hội sẽ hiểu nhầm vị trí hiện tại của bạn theo máy chủ VPN. Nhờ đó, bạn có thể giả lập như đang ở Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ hoặc Nigeria để truy cập nội dung hoặc dịch vụ bị giới hạn địa lý.
- Che giấu danh tính: Những người làm việc cần bảo mật cao (như nhà báo, lập trình viên, doanh nghiệp…) hoặc hacker thường sử dụng VPN để che dấu danh tính thật, giúp tránh bị theo dõi.
- Mua sắm và giải trí: Một số trang thương mại điện tử và dịch vụ trực tuyến áp dụng chính sách giá khác nhau theo từng khu vực. VPN giúp bạn truy cập vào những ưu đãi tốt hơn hoặc sử dụng dịch vụ không khả dụng tại quốc gia của bạn.
2. Mã hóa đường truyền – Tăng cường bảo mật
Trước đây, khi internet chưa được mã hóa, thông tin truyền đi giữa hai điểm rất dễ bị đánh cắp, đặc biệt là trên Wi-Fi công cộng. Những kẻ tấn công có thể sử dụng phương pháp Man-in-the-Middle để chặn và phân tích dữ liệu, bao gồm cả mật khẩu.
VPN giúp giải quyết vấn đề này bằng cách mã hóa toàn bộ dữ liệu được truyền tải, giúp thông tin cá nhân của bạn an toàn hơn. Ban đầu, công nghệ VPN chủ yếu được doanh nghiệp sử dụng để bảo mật dữ liệu nội bộ, nhưng ngày nay đã trở thành một công cụ phổ biến cho người dùng cá nhân.
Tại một số quốc gia, các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) có thể giám sát và ghi lại hoạt động trực tuyến của người dùng theo yêu cầu của chính phủ. VPN giúp ngăn chặn điều này bằng cách mã hóa dữ liệu, khiến ISP không thể theo dõi nội dung truy cập của bạn.
3. Tăng tốc độ mạng khi bị đứt cáp
Thông thường, VPN có thể làm chậm tốc độ internet do phải mã hóa dữ liệu và truyền qua máy chủ trung gian. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt tại Việt Nam, VPN có thể giúp tăng tốc độ mạng.
Khi cáp quang biển bị đứt, các nhà mạng thường bóp băng thông đối với một số dịch vụ quốc tế như Facebook, YouTube, Netflix… VPN mã hóa dữ liệu và giấu nội dung truy cập của bạn, khiến ISP không thể phân biệt và bóp băng thông, từ đó giúp tốc độ truy cập được cải thiện đáng kể.
4. Câu hỏi thường gặp
VPN có thực sự ẩn danh không?
Sau sự kiện ngày 11/9, nhiều nhà cung cấp VPN tại Mỹ được yêu cầu lưu nhật ký hoạt động của người dùng để hỗ trợ điều tra. Vì vậy, khi chọn VPN, bạn nên tìm hiểu kỹ chính sách lưu trữ dữ liệu (no-log policy). Các dịch vụ VPN uy tín như ExpressVPN, NordVPN thường cam kết không lưu nhật ký hoạt động.
Tại sao nhiều người dùng Facebook lại sử dụng VPN?
Ví dụ, nếu bạn tạo nhiều tài khoản Facebook cho mục đích quảng cáo, Facebook có thể phát hiện và hạn chế nếu tất cả tài khoản đến từ cùng một địa chỉ IP. VPN giúp bạn thay đổi IP, giảm nguy cơ bị phát hiện. Tuy nhiên, Facebook đã phát triển các biện pháp kiểm tra nâng cao, nên chỉ thay đổi IP là chưa đủ để tránh bị phát hiện.
VPN có giúp vượt tường lửa không?
Nếu một trang web bị chặn tại Việt Nam, VPN có thể giúp bạn truy cập bằng cách kết nối đến máy chủ trung gian ở quốc gia khác. Nhờ đó, bạn có thể dễ dàng vào các trang web bị giới hạn mà không bị phát hiện.
Xem tiếp: 𝗣𝗵𝗮̂̀𝗻 𝟮 𝗩𝗣𝗡: 𝗧𝗵𝗲̂́ 𝗻𝗮̀𝗼 𝗹𝗮̀ 𝗺𝗼̣̂𝘁 𝗩𝗣𝗡 𝗻𝗴𝗼𝗻?
Nguồn: FB Andy Pham
